Koronavirüs Omicron varyantı emareleri her geçen gün iyi mi gelişir? En fena emareler hangi günler içinde ortaya çıkar ve varyantlar arasındaki farklar nedir? İşte tüm ayrıntılar…
Koronavirüs salgını, Cenup Afrika’dan dünyaya hızla yayılan Omicron varyantıyla hızla yayılmaya devam ediyor. Delta varyantı da hala mevcuttur sadece Omicron varyantı dünya genelinde artan vakalarla baskın varyant haline geldi.
Koronavirüs enfeksiyonuna genel olarak solunum sistemini etkileyen SARS-CoV-2 virüsü niçin olur. Virüs öksürme, hapşırma ve virüs partiküllerinin değişik şekilde bulaşmasıyla yayılır.
Koronavirüsün kuluçka süresi (enfeksiyonun başlangıcından belirtilerin başlamasına kadar geçen süre) 2-14 gün ve çoğu zaman 4 yada 5 gündür. Tüm enfeksiyonların ortalama yüzde 40’ının asemptomatik olduğu, doğrusu insanların hiçbir emare yaşamadığı ve virüsü bulaştırabildiği tahmin edilmektedir.
2019’un sonlarında ortaya çıkan ve 2020’de hakim olan koronavirüsün en yaygın emareleri içinde tat yada koku kaybı, baş ağrısı, kas ve vücut ağrısı, kuru öksürük, nefes darlığı, yüksek ateş, tükenmişlik ve ishal bulunuyordu.
HASTALIĞIN GİDİŞATI RİSK FAKTÖRLERİNE GÖRE DEĞİŞİYOR
Hastalığın klinik tablosu, kişinin risk faktörlerine ve aşılanma durumuna nazaran mühim seviyede değişim gösteriyor. Hastalığın daha ağır, hatta hastanede yatış ve oksijen desteği gerektirebilecek formunun aşısız yada kanser, kronik böbrek hastalığı, kronik karaciğer hastalığı, kronik akciğer hastalıkları (ağır astım, KOAH, pulmoner hipertansiyon şeklinde), kistik fibroz, tip 1 yada 2 diyabet, kalp hastalıkları (kalp yetmezliği, koroner kalp hastalığı, yüksek gerilim), HIV enfeksiyonu, bağışıklığı baskılayan durumlar (kemoterapi, organ nakli), gebelik ve tüberküloz şeklinde durumlarda daha yaygın olduğu bilinmektedir.
Şiddetli koronavirüs enfeksiyonlarında çoğu zaman şiddetli öksürük, yüksek ateş (39ºC’nin üstünde) ve nefes darlığı görülür.
OMİCRON’DA ÖLÜM RİSKİ DAHA DÜŞÜK
Delta ve Omicron varyantı, koronavirüsün alt tipleridir. Delta varyantında hastalarda baş ağrısı, boğaz ağrısı ve burun akıntısı daha sık görülürken, ateş, öksürük, tat ve koku kaybı şeklinde emareler daha azca görülür.
Omicron varyantında da ateş, öksürük, tat ve koku kaybı yaşama olasılığı oldukca daha düşüktür ve hastalar daha çoğunlukla burun akıntısı, baş ağrısı, bitkinlik , hapşırma ve boğaz ağrısı şeklinde soğuk algınlığı şeklinde emareler yaşarlar.
İngiltere merkezli emare toplama uygulaması olan ZOE COVID çalışmasına nazaran, Delta ve Omicron varyantlarının emare profilinde net bir fark yoktur. 30 Kasım 2021 ile 1 Ocak 2022 tarihleri içinde 69 bin 279 hastanın (52 bin 297 Omicron varyantı ve 16 bin 982 Delta varyantı) verilerinin incelenmiş olduğu bir çalışmada, Omicron vakalarının yüzde 53 daha düşük hastaneye yatış riski, yüzde 74 daha düşük yoğun bakım riski ve yüzde 91 daha düşük ölüm riski ile sonuçlandığı görüldü.
Emek verme ek olarak, Omicron varyantlı hastaların hiçbirinin ventilasyona gereksinim duymadığını gösterdi. Bu sonuçlardan hareketle uzmanlar, bir çok durumda Omicron varyantının daha hafifçe bir klinik tabloya niçin bulunduğunu söylüyor.
Omicron’un çocuklarda bilhassa ateş, boğaz ağrısı, öksürük, kusma ve ishale niçin olma riskinin daha yüksek olduğuna dair kanıtlar vardır. Çocuklarda enfeksiyon çoğu zaman hafifçe seyredse de, bilhassa 5 yaş altı evlatların Omicron varyantı ile hastaneye başvurduğu görülmüştür.
GÜN GÜN OMİCRON BELİRTİLERİ
Çoğu zaman 4-6 gün olan kuluçka döneminden sonrasında emareler ortaya çıkar. Her bireydeki klinik tablo mühim seviyede o kişinin risk faktörlerine, aşılanma durumuna ve varyanta bağlı olarak değişmiş olur sadece günlere nazaran koronanın genel emareleri şu şekildedir:
1 – 3 Gün
İlk emareler büyük seviyede değişebilir, bazı kişiler bitkinlik yada baş ağrısı hissedebilir, bazıları ise ilk belirtilerden bağımsız olarak boğaz ağrısı, öksürük yada ateş yaşar, hastaluık bu aşamada hafiftir.
4 – 6 Gün
Bazı insanoğlu daha şiddetli emareler geliştirmez sadece bazılarının bu aşamada önceki emareleri kötüleştirmeye adım atar. Ateş, kas ağrıları, titreme, tat ve koku kaybı, öksürük oluşabilir.
7 – 10 Gün
Hastalığı hafifçe geçiren bir çok şahıs daha iyi hissetmeye adım atar, iyileştiğinizi hissediyorsanız, hastalığın yayılmasını önlemek için karantinayı tamamlamanız önemlidir. Daha şiddetli emareleri olan hastalarda önceki belirtilerin devam etmesi yada kötüleşmesi durumu olabilir. Bu süre zarfında emareleri seyretmek ve ciddiyetine dikkat etmek ve bir doktorla temas halinde olmak önemlidir. Nefes darlığı yada şiddetli öksürük şeklinde emarelerde iyileşme eğer olmazsa, kesinlikle tıbbi yardım istenmelidir.
UZUN COVİD GÖRÜLEBİLİR
Beşinci ila onuncu günler (en fena günler) belirtilerin izlenmesi ve hastalığın iyileşip iyileşmediği yada solunum desteği ve hastaneye yatış gerektirip gerektirmeyeceği açısından oldukca önemlidir. Koku ve tat kaybının normale dönmesi haftalar ve aylarca sürebilir.
Bir çok insan koronavirüsün uzun vadeli etkilerini yaşamaz. Koronavirüsün uzun soluklu tesirleri haftalarca yada aylarca sürebilir. Etkisinde bırakır 4 haftadan fazla sürüyorsa bu durum Uzun Covid olarak adlandırılır. Uzun Covid, tüm koronavirüs emarelerini içerebilir ve hafifçe, orta yada şiddetli emareleri olan kişilerde ortaya çıkabilir. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), 18 ila 34 yaş arasındaki kişilerin yüzde 20’sinin uzun soluklu emareleri bildirdiğini belirtmektedir.