Cenup Afrika Cumhuriyeti’nin Cape Town kentinde son el yapımı fes ustası Gosein Samsodien, 25 yıldan fazladır devam ettirdiği sanatını gelecek nesillere aktarmayı amaçlıyor.
Sultan Abdülaziz tarafınca 1862’de Cape Malaylarına İslam ilimlerini öğretmesi için görevlendirilen alim Ebubekir Efendi’den, 1916’da Johannesburg’da vefat eden son Başkonsolos Mehmet Remzi Bey’e, bölgeyle bağını sakınan Osmanlı’nın bıraktığı kültürel izler, Müslüman halk içinde bugün de canlılığını koruyor.
Osmanlı’nın resmi başlığı fes, yüz seneler ilkin Hollandalı sömürgeciler tarafınca Güneydoğu Asya’dan Cape Town’a getirilenlerin soyundan gelen Cape Malaylarının kültürel ve günlük hayatlarında hala mühim bir yer tutuyor.
Cape Town’un son fes ustası, sanatını genç nesle aktarmak istiyor – VİDEO
ÇEYREK ASIRDAN FAZLADIR FES ÜRETİLİYOR
Cape Town kent merkezinin doğusundaki, Müslüman ahalinin yoğunlukta olduğu Kensington semtinde yer edinen eski bir imalathanede çeyrek asırdan uzun süredir geleneksel el yapımı yumuşak fes üretimi yapılıyor.
Atölyenin sahibi ve tek çalışanı 76 yaşındaki Samsodien Usta, ilerleyen yaşına karşın her gün tezgah başlangıcında uzun saatler çalışmaya devam ederek Cape Town’da, bu geleneğin sürdürülmesine çaba ediyor.
Geçen haftalarda almış olduğu emeklilik kararıyla Cenup Afrika kamuoyunda da gündem olan Samsoiden, ülkede el yapımı fes geleneğinin geleceğine ilişkin AA muhabirine konuştu.
“ESKİDEN FESSİZ CAMİYE GİREMEZDİNİZ”
Samsodien, fesin, bilhassa eski nesil için yalnızca kültürel hayatta değil dini hayatta da mühim yeri olduğuna değinerek “Eskiden burada fessiz camiye giremezdiniz. Süre değişti.” dedi.
Genç neslin artık fes takmayı pek tercih etmediğini belirten Samsodien, gene de fes kültürüne karşı sevginin devam ettiğini kaydetti.
Samsodien, hemen hemen genç yaşlardayken eşiyle gece gündüz emek vererek kurmuş oldukları bu atölyedeki her bir parçayı “banka kredisi” olmadan seneler içinde biriktirerek aldıklarını vurgulayarak geçen çeyrek asırda kendine özgü tekniklerle değişik stillerde fesler de üretebilir hale geldiklerini açıkladı.
Yapınak ürünü feslerin, dayanıklılık açısından el yapımı fesle karşılaştırılamayacağına dikkati çeken Samsodien, “Makine imalatı fesin tepesi bir süre sonrasında muz şeklinde eğrilir. Bizimkine bir şey olmaz, hep diktir.” diye konuştu.
EL YAPIMI FES GELENEĞİ, OĞLU İLE DEVAM EDECEK
Samsodien, artık fazlaca yaşlanıp yorulduğunu belirterek “İki hafta ilkin nihayet emeklilik sonucu aldığımda insanların üzüntüleri beni işe geri döndürdü. ‘Sen de bırakırsan bu işi kim sürdürecek?’ diye sordular.” dedi.
Bu süreçte insanların el yapımı fes geleneğinin devamına ilişkin gösterdikleri ilginin kendisini fazlaca mutlu ettiğini söyleyen Samsodien, “Benim için artık paranın bir ehemmiyeti kalmadı. Mühim olan bu geleneği devam ettirebilmek. Sonunda bu işe ilgi duyan oğullarımdan biri, işi sürdürmeye karar verdi.” diye konuştu.
Samsodien, el yapımı fes üretimini oğlunun yanı sıra bu işe ilgi duyan gençlere de aktarmayı planladığını belirtti.
GENÇLER İÇİN YENİ ATÖLYE KURACAKLAR
Bu yüzden Cape Malayları için zamanı ve kültürel açıdan büyük öneme haiz Macassar bölgesinde yeni bir imalathane açma hazırlıklarına başladıklarını aktaran Samdodien, buranın bununla beraber ilgili gençler için bir okul görevi göreceğini söylemiş oldu.
Samsodien, el yapımı fes geleneğinin kendisinden sonrasında da devam edecek olmasından büyük mutluluk duyduğunu dile getirerek “Cenup Afrikalı Müslümanlar olarak bu geleneği sürdüreceğiz. Cenup Afrika’da fes geleneği asla sona ermeyecek.” dedi.
